Publicatie Nicis Institute: Conflict in samenwerking. De geloofwaardigheid van regionale verstedelijking
Inleiding
Na een periode van succesvolle samenwerking voor gemeenschappelijke regionale ontwikkeling, is deze opgave als gevolg van de crisis veranderd. Verschillen tussen gemeenten gaan in een situatie van stagnerende economische en maatschappelijke condities een grotere rol spelen. Herverdeling is belangrijker geworden. De centrale vraag in de publicatie ‘Conflict in samenwerking. De geloofwaardigheid van regionale verstedelijking’ is hoe de regio geloofwaardig blijft in tijden van pijnlijke keuzes. Het antwoord is het blijven zoeken naar en benoemen van het gemeenschappelijk belang. De publicatie is het resultaat van het Kennis voor Krachtige Steden-onderzoek ‘Regionale samenwerking voor een krachtig openbaar bestuur’, dat in maart 2012 werd afgerond.
Beschrijving
Barrières en drijfveren voor regionale samenwerking
Het onderzoek richtte zich vooral op het proces van regionale samenwerking en barrières en drijfveren voor samenwerking op het regionale niveau. Dit wordt geïllustreerd aan de hand van sleutelmomenten, handelingsperspectieven en een fictieve casus. Telkens wordt hierbij beschreven hoe de regio (vaak de provincie of een grotere gemeente) een geloofwaardige autoriteit kan zijn of worden binnen een samenwerkingsverband. Dit vraagt om de flexibiliteit van de regio om verschillende rollen (katalysator, mediator of facilitator) aan te kunnen nemen. De onderzoekers concluderen dat de aanwezigheid van een gemeenschappelijk belang een cruciale voorwaarde is om tot samenwerking te komen. Als een gemeenschappelijk belang ontbreekt, kan het streven naar samenwerking beter worden losgelaten.
2 perspectieven voor de nabije toekomst op het gebied van regionale samenwerking
Door de huidige economische recessie zijn de middelen om regionaal te ontwikkelen sterk verminderd. Sommige gemeenten kampen met economische krimp. Hierdoor komen vrijwillige samenwerkingsverbanden onder druk te staan. Aan regionale samenwerking kleeft nu de opgave ‘pijn’ te verdelen. De publicatie schetst 2 toekomstperspectieven:
• Gemeentelijke regio’s grijpen terug op intergemeentelijke samenwerking als instrument voor efficiënte en effectieve samenwerking. Dit ligt voor de hand in gevallen waar sprake is van win-winsituaties als gevolg van samenwerking. Efficiëntie is de belangrijkste manier van legitimatie van de samenwerking.
• Gemeentelijke regio’s overstijgen het intergemeentelijk niveau en bundelen hun krachten voor gemeenschappelijke visie. Dit om meer vrijheid te krijgen of behouden ten opzichte van hoger bestuur. De legitimatie ligt vooral in de toegevoegde waarde van de regio voor gemeenten en is van meer strategische aard dan in het eerste geval.
Vergelijking met Engeland en Vlaanderen
De publicatie bevat een vergelijking tussen regionale samenwerking op het gebied van woningbouw in Nederland en de situaties in Vlaanderen en Engeland. De 2 grootste verschillen zijn dat:
• In Engeland besluitvorming wordt gerealiseerd bij meerderheid van stemmen. Districten, vergelijkbaar met Nederlandse gemeenten, hebben een deel van hun autonomie overgedragen aan een regionale autoriteit.
• In Vlaanderen is er variëteit tussen tijdelijke en permanente arrangementen. Een gemeente kiest zelf aan welke samenwerkingsverbanden zij deelneemt.
Conclusies
Meer informatie
Het onderzoek werd uitgevoerd onder leiding van prof. dr. Willem Salet van de Universiteit van Amsterdam. De stedelijke lead voor het project lag bij de gemeente Dordrecht (Drechtsteden). Verder participeerden de stadsregio Arnhem Nijmegen, stadsregio Amsterdam, en de regio Stedendriehoek in het onderzoek. Andere consortiumpartners waren de Universiteit van Amsterdam, de Universiteit van Tilburg, het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, en Nicis Institute. De publicatie is bijgevoegd aan dit bericht.
Datum uitgave
09/05/2012
Publicatiegegevens
Bron:
'Conflict in samenwerking. De geloofwaardigheid van regionale verstedelijking'
Documenttype
Onderzoek