Wat het stadsbestuur kan doen om de kwaliteit van onderwijs te verbeteren
Inleiding
Hoe kunnen gemeenten bijdragen aan de kwaliteit van onderwijs in de stad? Dat is de centrale vraag van het Nicis-rapport ‘Naar een verbetering van de onderwijs-kwaliteit in de stad’. Formeel mogen gemeenten zich niet met de inhoud van onderwijs bemoeien. Het rapport verkent op welke manieren gemeenten wel invloed kunnen uitoefenen.
Beschrijving
Zeven verbetermogelijkheden
De verbetermogelijkheden die het rapport noemt zijn:
•Verbeteren kwaliteit van leerkrachten
•Mengen van scholen
•Verbeteren aansluiting onderwijs – arbeidsmarkt
•Meer aandacht voor talentontwikkeling
•Verlengen van leer- en onderwijstijden
•Introduceren van extra prestatieprikkels
•Opbrengstgericht werken
Per verbetermogelijkheid zijn praktijkvoorbeelden uit Nederlandse gemeenten opgenomen.
Drie kwaliteitsstrategieën voor gemeenten
De 3 geformuleerde kwaliteitsstrategieën gaan onder de noemer: harmoniemodel, prestatiemodel en controversemodel. De keuze voor één van de strategieën hangt volgens de onderzoekers af van:
•de historie van een stad;
•de aard van de samenwerking tussen gemeente en schoolbesturen;
•de strategische keuzes van de stad;
•de urgentie van de kwaliteitsproblemen.
Strategie 1: Harmoniemodel
Het harmoniemodel is geschikt voor gemeenten die slechte banden met schoolbesturen hebben. Het rapport stelt dat succesvolle samenwerking begint met een gedeelde visie, wederzijds vertrouwen, en begrip voor elkaars verantwoordelijkheden. De eerste stap daartoe is zo veel mogelijk informatie vergaren over het functioneren van de scholen. Een inhoudelijke inhaalslag zou de gemeente in staat stellen om op gelijkwaardig niveau met schoolbesturen te kunnen overleggen.
Strategie 2: Prestatiemodel
Dit model is geschikt voor gemeenten die al goede betrekkingen hebben met schoolbesturen. De strategie legt zich toe op:
•intensievere samenwerking met elkaar en met het bedrijfsleven;
•het verbinden van beleidsterreinen (bv. jeugd, sport, cultuur, onderwijs);
•opbrengstgericht werken, met name gericht op leerprestaties;
•onderwijskwaliteit regelmatig op de agenda zetten;
•resultaatafspraken.
Strategie 3: Controversemodel
Dit model is geschikt als:
•de kwaliteit van een aanzienlijk aantal scholen in het basis- en voortgezet onderwijs te laag is;
•kwaliteitsverbeteringen te langzaam gaan;
•het onderwijsveld te versnipperd en/of te verdeeld is;
•geen gezamenlijke concrete doelen opgesteld kunnen worden.
De middelen die ingezet kunnen worden zijn:
•Sterke prestatieprikkels voor zowel scholen als docenten
•Extra middelen voor leertijdverlenging
•Concreet en aan controle onderhevig verbetertraject
•Inzichtelijk maken schoolprestaties voor ouders en scholen
•Nieuwe scholen oprichten
Conclusies
Rapport schetst knelpunten, verbeterpunten en kwaliteitsstrategieën
Het onderzoek schetst de voornaamste knelpunten die de kwaliteit van onderwijs negatief beïnvloeden, draagt verbetermogelijkheden aan, en formuleert een drietal kwaliteitsstrategieën om die mogelijkheden te benutten. Het rapport is gebaseerd op deskresearch en interviews met beleidsmakers, bestuurders en onderwijsprofessionals.
Datum uitgave
27/06/2012
Documenttype
Onderzoek