Omslagpunten in de ontwikkeling van wijken
Inleiding
In de ontwikkeling van wijken zijn omslagpunten, of tipping-points, aan te wijzen. Dat blijkt uit onderzoek van het ministerie van BZK. Evaluatie van de resultaten van de leefbaarometer toont aan dat als eenmaal bepaalde drempelwaarden genaderd en overschreden worden, kleine negatieve ontwikkelingen in een wijk grote gevolgen kunnen hebben.
Beschrijving
Negatieve spiraal kan al snel ontstaan
Uit het onderzoek blijkt dat de leefbaarheid van een wijk invloed heeft op selectieve migratie en dat er omslagpunten zichtbaar zijn in die relatie. Er zijn grenswaarden waarbij kansrijke bewoners sneller geneigd zijn om te verhuizen dan ze bij een ‘normale’ achteruitgang van de wijk zouden zijn, waardoor de wijk in een negatieve spiraal terechtkomt. De 2 gevonden omslagpunten in gebieden die een neerwaartse ontwikkeling doormaken bevinden zich al op een relatief hoog niveau van leefbaarheid. Het 1e punt waarop de negatieve ontwikkelingen merkbaar worden en tot een versnelling leiden in het proces van selectieve migratie bevindt zich namelijk ruwweg bij de overgang van ‘zeer positief’ naar ‘positief’. Het tweede punt waar zo’n versnelling zich voordoet is de overgang van ‘positief’ naar ‘matig positief’ op de leefbaarometer. Omdat een versnelde verslechtering van de wijk al vroeg dreigt is het 1e omslagpunt ‘early early warning’ gedoopt. Hierbij bepaalt de ontwikkeling van de algemene leefbaarheid het ontstaan van selectieve migratie. Bij het 2e omslagpunt, ‘early warning’ genoemd, gaat het vooral om de ontwikkeling van de samenstelling van de bevolking.
Positieve stroomversnelling ook waarneembaar
Er zijn ook 2 omslagpunten gevonden die betrekking hebben op gebieden die zich gunstig ontwikkelen. Het 1e omslagpunt betreft de verbetering van de veiligheid in de buurt en het 2e de kwaliteit van de woningvoorraad.
Conclusies
Leefbaarometer van belang voor onderzoek en beleid
De onderzoekers gebruikten de door het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) ontwikkelde leefbaarometer. Hiermee kan de ontwikkeling van wijken in waarden worden bijgehouden. Uit analyse bleek dat wijken na de 4 duidelijk identificeerbare kantelpunten sneller dan lineair ontwikkelden. Met behulp van de leefbaarometer kan dus per gemeente of regio vastgesteld worden welke gebieden zich in de gevarenzone bevinden om in een negatieve stroomversnelling te komen. Het onderzoek is dus niet alleen wetenschappelijk vernieuwend, omdat de omslagpunten voor het eerst in Nederlandse context bewezen zijn, maar ook beleidsmatig toepasbaar en nuttig.
Bron: Nicis Institute
Datum uitgave
20/05/2011
Documenttype
Onderzoek