Gezinszorg moet eigen sociale omgeving meer benutten
Inleiding
Kwetsbare gezinnen steunen te veel op zware en gespecialiseerde hulpverlening. Deze gezinnen hebben een sterkere eerstelijns zorg nodig die de eigen kracht versterkt en de sociale omgeving kan benutten. Dit is één van de aanbevelingen uit het advies ‘Ontzorgen en normaliseren. Naar een sterke eerstelijns jeugd- en gezinszorg’ van de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling (RMO).
Beschrijving
Kwetsbare gezinnen hebben niet altijd behoefte aan zware gezinszorg
Hét kwetsbare gezin bestaat niet. Ongeveer 15 procent van alle gezinnen heeft een verhoogd risico op het ontwikkelen van problemen, wat niet wil zeggen dat in alle gevallen problemen ontstaan. Kwetsbare gezinnen hebben vaak behoefte aan ondersteuning bij dagelijkse opvoedproblemen en het zelfstandig organiseren van het gewone dagelijkse leven. Meestal wordt in zo’n situatie gevraagd om ondersteuning dicht bij huis en in een vertrouwde sociale omgeving. Te vaak hebben zulke gezinnen echter te maken met zware hulpverlening.
Sterke pedagogische omgeving belangrijker dan beleid gezinszorg op incidenten
Eerstelijns jeugd- en gezinszorg is volgens de RMO versnipperd en verzwakt geraakt. De angst voor incidenten staat centraal in het huidige beleid voor jeugd- en gezinszorg. Gewone, dagelijkse problemen worden daardoor vaak aangepakt als zware zorgproblemen. Ouders worden afhankelijk van specialistische professionals, terwijl ze meer belang hebben bij een sterke pedagogische omgeving. Hun sociale omgeving zou hierbij een belangrijke rol moeten hebben.
Principes van ontzorgen en normaliseren voor jeugd- en gezinszorg
De begeleiding van kwetsbare gezinnen moet volgens de RMO gebeuren op basis van de principes van ontzorgen en normaliseren. Ontzorgen betekent dat gezinnen zorg krijgen die ze helpt bij het versterken van de eigen kracht en het activeren van de sociale omgeving. Daarnaast moeten professionals gezinnen niet onnodig problematiseren en etiketteren.
Eerstelijns gezinscoach helpt gezinnen dagelijks leven op te pakken
De RMO pleit voor het blijven investeren in een sterke sociaalpedagogische omgeving en het beter benutten van professionals die vanzelfsprekend betrokken zijn bij gezinnen. Een derde punt is de introductie van eerstelijns gezinscoaches die gezinnen helpen om het dagelijkse leven weer op te pakken.
Conclusies
RMO-advies vraagt om lokale organisatie
De RMO hecht belang aan het voeren van gesprekken en het opbouwen van vertrouwen met de gezinnen. Minder nadruk moet liggen op controle en sturing. De nieuwe ondersteuning kan organisatorisch worden gerealiseerd door bijvoorbeeld het Centrum voor Jeugd en Gezin, de sociale wijkteams, de huisartsenposten of de school en opvang. De transitie van de jeugdzorg naar de gemeenten kan hier een belangrijke rol in spelen.
Datum uitgave
05/04/2012
Publicatiegegevens
Bron:
Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling
Documenttype
Onderzoek